Συνέντευξη του προέδρου του ΔΩΣΕΚ Βασίλη Χούλη.

Ο Βασίλειος Χούλης, πρόεδρος του Δωδεκανησιακού Συλλόγου Ελεύθερης Κατάδυσης (ΔΩ.Σ.Ε.Κ.), παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για όλους, όσους συνεπαίρνονται από το θαυμαστό κόσμο του θαλάσσιου πλούτου και επιθυμούν να γνωρίσουν τον κόσμο της υποβρύχιας αλιείας, αλλά και για όλους όσους η ήδη ενασχόλησή τους με αυτή, αφήνει αμείωτο το ενδιαφέρον τους για κάθε νέα πληροφορία. παράλληλα τονίζει:  ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ -  ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ -  ΖΕΥΓΑΡΙ

Συνέντευξη στη Σοφία Βουτσά

 

Μια σύντομη αναδρομή στην προϊστορική εποχή, μας τοποθετεί στην εμφάνιση της αλιείας ως δραστηριότητας, όταν η περισυλλογή ψαριών και άλλων υδρόβιων οργανισμών ήταν μια από τις βασικές πηγές για τη διατροφή των ανθρώπων, με αρχέγονους πρωτίστως τρόπους ψαρικής, όπως οι πέτρες και τα κλωνάρια δέντρων, τα οποία αργότερα αντικατέστησαν τα ακόντια, τα βέλη και το καμάκι, ενώ η εξέλιξη του ανθρώπου επέφερε το αγκίστρι, κατασκευασμένο από πέτρα ή κόκκαλο ή ελεφαντόδοντο ή χαλκό. Η αλιεία άρχισε να εμπορευματοποιείται από τον 8ο αι. και έπειτα, κυρίως από τη Δύση.  Στη σύγχρονη κατάληξή της η αλιεία φέρεται με πολλές μεθόδους, μια από τις οποίες είναι και η «υποβρύχια αλιεία», κύριο αλιευτικό εργαλείο της οποίας είναι το ψαροντούφεκο.

Σήμερα, ταυτόχρονα με την εμπορευματοποίηση, το κίνητρο της ανακάλυψης του θαλάσσιου πλούτου, οδήγησαν την υποβρύχια αλιεία στην καθιέρωσή της ως επίσημο άθλημα, συζητείται δε και η ένταξή της, σύντομα, στα ολυμπιακά αθλήματα, ενώ παράλληλα η δημιουργία εθνικών συλλόγων και ομοσπονδιών, καθώς επίσης η  σε ετήσια βάση διοργάνωση τοπικών, εθνικών ή διεθνών αγώνων, προδίδουν το ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον και δικαιολογούν την εισβολή της στο χώρο του αθλητισμού.

- Πόσα χρόνια ασχολείστε με το υποβρύχιο ψάρεμα ή όπως έχει καθιερωθεί πλέον να αποκαλείται «ψαροντούφεκο»; 
- Ασχολούμαι με το ψαροντούφεκο τα τελευταία είκοσι χρόνια, δηλαδή από την ηλικία των 9-10 χρόνων περίπου.


- Πόσο εύκολο είναι να ξεκινήσει να ασχολείται κανείς από τόσο μικρή ηλικία, με μια τόσο απαιτητική δραστηριότητα;

 - Το ψαροντούφεκο γενικότερα δεν είναι δύσκολο άθλημα, απαιτεί καλή κολυμβητική ικανότητα, φυσική αντοχή και σταθερότητα κινήσεων και όλα αυτά ενισχύονται με τη συνεχή εξάσκηση, με την οποία αποκτάται η σχετική εμπειρία που οδηγεί σε καλές αλιευτικές επιδόσεις. Ωστόσο, η νόμιμη ηλικία για να ξεκινήσει κανείς είναι αυτή των 16 χρόνων οπότε και χορηγούνται οι ερασιτεχνικές άδειες αλιείας από τις αρμόδιες Λιμενικές Αρχές.

-  

Πέραν από τα βασικά προσόντα που μόλις αναφέρατε, υπάρχει κάποια εκπαιδευτική μέθοδος ή η υποβρύχια αλιεία θεωρείται «αυτοδίδακτη» ή αν θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε αλλιώς «έμφυτη δραστηριότητα»;

 -Η παρακολούθηση μαθημάτων σε ειδικές σχολές ελεύθερης κατάδυσης που λειτουργούν πλέον σε όλα τα μέρη της Ελλάδος, θα πρέπει να είναι το πρωταρχικό μέλημα του κάθε ενδιαφερόμενου. Οι σχολές αυτές, στελεχώνονται από έμπειρους δύτες, με ειδικές γνώσεις, οι οποίοι παρέχουν τις βάσεις για σωστή άσκηση του υποβρύχιου ψαρέματος, ξεκινώντας από τον απαραίτητο εξοπλισμό και πως χρησιμοποιείται και συνεχίζοντας με μαθήματα σωστής τεχνικής (θεωρητικά και πρακτικά), με παροχή πληροφοριών για τα μέτρα ασφαλείας του ψαροντουφεκά, για τη φυσική του κατάστασή με πρόγραμμα διατροφής και σωματικών ασκήσεων, με τους βασικούς κανόνες αποφυγής ατυχημάτων αλλά και τρόπους επαναφοράς του ψαροντουφεκά σε περίπτωση ατυχημάτων και γενικότερα με τις βασικές αρχές που διέπουν την ελεύθερη κατάδυση και το ψάρεμα. Φυσικά και μέσα από τους συλλόγους μπορεί κανείς να αποκομίσει πολύ χρήσιμες πληροφορίες, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς έχουν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα.  

 
- Πέραν από τη βασική εκπαίδευση που καλείται να πάρει κάποιος από τις ειδικές σχολές ελεύθερης κατάδυσης, υπάρχει κάποια μορφή προπόνησης για τον ελεύθερο δύτη;

 - Δεδομένου ότι το υγρό στοιχείο, η θάλασσα, δεν είναι το φυσικό περιβάλλον του ανθρώπου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο το σώμα ενόσω καταδύεται, υφίσταται μεγάλη πίεση και ο οργανισμός καταπονείται. Στα πρώτα 10 μέτρα βάθος η πίεση ισοδυναμεί με 1 ατμόσφαιρα, στα 20 μέτρα με 2 ατμόσφαιρες και αυξάνεται. Αυτό σημαίνει ότι ένας ψαροντουφεκάς για να αποδώσει, χρειάζεται πολύ καλή φυσική αντοχή, την οποία μπορεί να εξασκήσει με την αερόβια άσκηση, συνδυαζόμενη με κάποιες υποξικές ασκήσεις, για την ορθή λειτουργία της αναπνοής του κατά τη διάρκεια του ψαρέματος. Φυσικά για ένα τόσο ενεργειακά δαπανηρό άθλημα, η διατροφή πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και αμινοξέα, τόσο πριν (4 ώρες περίπου) όσο και μετά το ψάρεμα, οι τροφές πρέπει να είναι εύπεπτες, ενώ το νερό απαραίτητο καθ' όλη τη διάρκεια του ψαρέματος (100ml ανά 30').

 

- Φαντάζομαι ότι, όπως συμβαίνει σε όλους τους τομείς του αθλητισμού, έτσι και με το υποβρύχιο ψάρεμα θα υπάρχουν επίπεδα ικανοτήτων. Σε τι επίπεδο μπορεί να οδηγήσει έναν ψαροντουφεκά,  η χρόνια ενασχόλησή του με το άθλημα;

 - Η τεχνολογία και η επιστήμη έχουν βοηθήσει τον ελεύθερο δύτη να ξεπεράσει με μεγάλη ευκολία τα 30-40μέτρα βάθος, ενόσω καταδύεται. Στη Ρόδο έχει σημειωθεί ένδειξη βάθους έως 45 μέτρα σε ελεύθερο δύτη, ενώ σε εθνικό, αλλά και παγκόσμιο επίπεδο έχουν ξεπεραστεί και τα 60 μέτρα. Ωστόσο, η ικανότητα του υποβρύχιου αλιέα, δεν καθορίζεται από τα μέτρα στα οποία καταδύεται, αλλά  από την τεχνική που χρησιμοποιεί και φυσικά από την αυτογνωσία του στα επιχειρούμενα βάθη. Αναμφισβήτητα  οι ελεύθεροι δύτες της κατηγορίας των 60 μέτρων βάθος και κάτω, αγγίζουν πλέον τα διαγωνιστικά επίπεδα, ασχολούνται δηλαδή περισσότερο με το «αθλητικό ψαροντούφεκο».

- Ποιοι είναι οι βασικοί κίνδυνοι που εγκυμονούνται κατά την άσκηση της υποβρύχιας αλιείας;

 - Δυστυχώς η άσκηση της ελεύθερης κατάδυσης, λόγω της ιδιαιτερότητάς της, δηλαδή της διακοπής παροχής οξυγόνου για μεγάλα χρονικά διαστήματα, επισείει πολλούς κινδύνους, οι οποίοι όμως μπορούν να αποφευχθούν αν ο καταδυόμενος εφαρμόζει με συνέπεια όλους τους νόμους την ελεύθερης κατάδυσης, μεταξύ των οποίων η αυτοσυγκράτηση και η υπευθυνότητα των κινήσεών του. Είναι αρκετά διαδεδομένοι  οι τραυματισμοί σε πνεύμονες και αυτιά, ενώ ένα από τα συνηθέστερα καταδυτικά ατυχήματα είναι αυτό της υποξίας. Η υποξία προκαλείται, κατά την ανάδυση του ελεύθερου δύτη, κυρίως στη ζώνη των 7-10 μέτρων βάθους, από τη χαμηλή περιεκτικότητα οξυγόνου στον οργανισμό, ο οποίος για να αμυνθεί δημιουργεί ζάλη, που διαρκεί από ένα έως ενάμιση λεπτό.  Σε  αυτή τη περίπτωση καθοριστική είναι η συμβολή του «ζευγαριού», το οποίο, βγάζοντας τον παθόντα στην επιφάνεια, τον επαναφέρει.

-Επομένως, πρόκειται για ένα άθλημα αυξημένης επικινδυνότητας;

 - Το ψαροντούφεκο γίνεται επικίνδυνο αν δεν τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας από τον ψαροντουφεκά, ενδεικτικά αναφέρω την υποχρέωσή του να φέρει σε κάθε κατάδυσή του τον ειδικό πλωτό σημαντήρα που τον προφυλάσσει από τα διερχόμενα σκάφη, δεν πρέπει να ψαρεύει ποτέ μόνος του, πρέπει να αποφεύγει την κατάδυση εφόσον αισθάνεται αδιαθεσία και φυσικά καλό είναι να απέχουν από τέτοιου είδους δραστηριότητες άτομα που πάσχουν από καρδιακά νοσήματα ή έχουν αναπνευστικά ή νευρολογικά προβλήματα, όπως επίσης άτομα προχωρημένης ηλικίας. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει και το «ασφαλές ψάρεμα», εννοώντας ότι η χώρα μας και ακόμα περισσότερο το νησί της Ρόδου, είναι ένας από τους καλύτερους ψαρότοπους, που λόγω της διαφορετικότητας των βυθών της, ενδείκνυται για όλα τα επίπεδα ψαροντουφεκάδων. Έτσι είναι δυνατόν και άτομα με λιγότερες ικανότητες βάθους ή με περιορισμένες σωματικές ή οργανικές δυνατότητες, να έχουν καλές αποδόσεις, γιατί ακόμα και σε ρηχά «νερά», την κατάλληλη βέβαια περίοδο, υπάρχει βιωσιμότητα.

- Το άθλημα της υποβρύχιας αλιείας, εντάσσεται στις καλοκαιρινές δραστηριότητες;

 - Κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών η συχνότητα του ψαρέματος μειώνεται, καθώς η λάσπη από τις έντονες βροχοπτώσεις, που θολώνει το νερό της θάλασσας  και η αισθητή και βαθμιαία μείωση της θερμοκρασίας της θάλασσας, από το τέλος του Σεπτέμβρη και μετά, δυσχεραίνουν τις αποδόσεις του ψαροντουφεκά. Το χειμώνα  η ζώνη του ψαρέματος δε ξεπερνάει τα 20-25 μέτρα βάθος, ενώ μειώνεται και η διάρκεια αντοχής του ψαροντουφεκά μέσα στο νερό. Ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας παρέχει πλέον στο σύγχρονο ψαροντουφεκά, τον κατάλληλο εξοπλισμό για «ασφαλές» ψάρεμα και το χειμώνα, αφού μπορεί να επιλέξει το πάχος της στολής που τον κάνει να αισθάνεται υποφερτές τις χαμηλές θερμοκρασίες. Στην Ελλάδα το χειμώνα προτιμώνται στολές πάχους 5-7 χιλιοστών, ενώ σε χώρες με χαμηλότερες θερμοκρασίες, χρησιμοποιούνται στολές πάχους 10 χιλιοστών.

- Αν αναλογιστούμε ότι η ενασχόληση με την υποβρύχια κατάδυση απαιτεί ειδικό εξοπλισμό ένδυσης, αλλά και κατάλληλο καταδυτικό εξοπλισμό, μάσκες, όπλα ή ενδεχομένως και κάποια όργανα που διευκολύνουν την εύρεση του βάθους των ψαριών, θα μπορούσαμε να την εντάξουμε στα «ακριβά σπορ»;

 - Είναι ένα από τα ακριβότερα σπορ. Υπάρχουν ειδικές στολές κατάδυσης για όλες τις εποχές και όπλα διαφορετικών χρήσεων, τα οποία πρέπει να συντηρούνται σχεδόν κάθε χρόνο από κάποιον που ασχολείται συστηματικά. Πέρα από αυτά υπάρχει και ο μόνιμος εξοπλισμός του ψαροντουφεκά, γάντια, ειδικές κάλτσες, μάσκα, πέδιλα, πλωτήρας-σημαδούρα, βάρη και ζώνη βαρών, μαχαίρι κτλ. Ωστόσο, για τους αρχάριους στο χώρο της υποβρύχιας κατάδυσης, υπάρχουν ειδικές επιλογές.

 
- Ποιος είναι ο ρόλος του ΔΩΣΕΚ και γενικότερα κάθε Συλλόγου, σχετικού με το  υποβρύχιο ψάρεμα;

 - Οι περισσότεροι Σύλλογοι, όπως προανέφερα, έχουν εκτός των άλλων και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, συμβάλλουν στην επιμόρφωσή των μελών τους, με τη διοργάνωση θεωρητικών και πρακτικών σεμιναρίων από άτομα με ειδικές γνώσεις ή από διακεκριμένους αθλητές, στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων των μελών με τη διοργάνωση αγώνων σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, γενικότερα συμβάλλουν στην ψυχαγωγία των μελών με την διοργάνωση εκδηλώσεων και εκδρομών.

- Εν κατακλείδι, θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στους φίλους του «ψαροντούφεκου»;

 - Αυτό που θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους όσους ασχολούνται με το υποβρύχιο ψάρεμα, είναι ότι η αγάπη τους γι' αυτό, δε θα πρέπει να  τους αποσπά από τη συναίσθηση των κινδύνων, και την τήρηση των βασικών κανόνων της ελεύθερης κατάδυσης, γιατί μόνο έτσι το ψάρεμα γίνεται αποτελεσματικό και ασφαλές, ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ, ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΖΕΥΓΑΡΙ και για όσους επιθυμούν να έρθουν στην παρέα του «ψαροντούφεκου», ο Σύλλογος μας είναι ανοιχτός για κάθε πληροφορία και καθοδήγηση.

πηγή : rodosinfonews.com